Het psychologische complex is een verzameling representaties, gedachten, gevoelens en houdingen van een persoon over zichzelf die niet overeenkomen met de werkelijkheid. De meeste subjectieve vervormingen komen uit de kindertijd, wanneer het kind, net als een spons, de mening van belangrijke volwassenen opneemt en niet weet hoe het zichzelf moet beschermen.
Er zijn 5 belangrijke bronnen van complexen:
- Familie Ouders zijn de eerste belangrijke mensen voor een kind. Ze geven de baby de eerste ideeën over zichzelf en over de wereld als geheel. Het hangt ervan af hoe het kind de omringende realiteit zal waarnemen: zich geliefd en betekenisvol voelen, of een beeld waarop niemand hem nodig heeft, zal zich permanent in zijn wereldbeeld vestigen.
- Het kind groeit, zijn omgeving breidt zich uit, vrienden verschijnen. Op het moment dat de mening van de kameraden belangrijker wordt dan de ouder (overgangsleeftijd), verdwijnt het ouderlijk gezag naar de achtergrond. En tieners met een razende hormonale achtergrond, die de realiteit niet begrijpen van wat er gebeurt, nemen alles wat er over hen wordt gezegd in vertrouwen.
- De tweede helft heeft invloed op het wereldbeeld, zelfs op volwassen leeftijd. Een afgewezen vrouw kan gemakkelijk beslissen dat de zaak in haar onvoldoende schoonheid ligt en ze voor altijd geloven. Dat is de reden waarom wanneer een persoon geliefd is en verheven tot een voetstuk, het bloeit, de ogen in een positieve richting veranderen.
- De sociale omgeving speelt een even belangrijke rol. Een persoon streeft naar de gelijkheid, om te laten zien dat 'ik ben dezelfde als jij', om geaccepteerd te worden, om afwijzing en verwijdering uit de gewenste groep te voorkomen.
- En ook iemand gedraagt zich soms tot lijden vanwege zijn karakteristieke kenmerken, opvoeding en goed ontwikkelde verbeeldingskracht.
Als we al het bovenstaande samenvatten, kunnen we concluderen dat complexen vervormde representaties van zichzelf zijn, eenmaal ontvangen van anderen en geaccepteerd als waarheid.