Wat is naïviteit? Dit is geen gemakkelijke vraag. Vaak wordt ze vergeleken met onschuld en onervarenheid. Maar als een kind eenvoudig van geest is, kun je hem dan dom noemen? Maar als iemand die al een wijze ervaring moet zijn, naïef is …
Naïviteit en domheid
Dus hoe verhoudt naïviteit zich tot domheid? Je moet beginnen met het feit dat naïviteit in elke persoon zich op zijn eigen manier manifesteert.
Tot een bepaalde leeftijd is het natuurlijk om naïef te zijn, maar daarna ziet het er dom uit en veroorzaakt het veel problemen voor een persoon. Het is de naïviteit van kinderen die als waar kan worden beschouwd. Maar een volwassene die opnieuw in dezelfde val valt, lijkt meer op een struisvogel, die zijn hoofd in het zand verbergt en geen problemen wil opmerken in de wereld om hem heen.
Misschien kan iemand de imperfectie van geen enkel aspect van de realiteit gewoon accepteren. Het kan bijvoorbeeld zijn dat u lange tijd niet alle tekenen van bedrog van uw partner opmerkt. Maar dan stroomt de "beker" over en alle feiten komen meteen voor mijn ogen. Dan begrijpt een persoon die daarvoor nogal naïef leek ineens de situatie in zijn geheel. Je kunt hem niet meer naïef noemen.
Als iemand geen haast heeft om mensen en de wereld om hem heen te beoordelen door hem gewoon te accepteren zoals hij is, dan is dit ook een manifestatie van naïviteit. Dit is de zogenaamde eenvoud van oordeel, die vaak de waarheid bevat. Geen wonder dat de wijzen altijd verklaren dat ze vooral moeten worden vergeleken met kinderen, van wie de naïviteit geen vragen oproept.
Maar het komt ook voor dat iemand zijn eigen naïviteit 'stapt', als een hark. Na verloop van tijd leert hij van zijn fouten of niet, en blijft hij zijn voorhoofd breken. Naïviteit houdt geen serieuze reflectie in op de aard van bepaalde kwesties. Misschien is dit een deugd, maar zeker niet een die te danken is aan intelligentie. Vroeg of laat moet je nadenken, en hoe langer je het uitstelt, des te naïveter wordt het als foutief gedrag.