Conformisme is een vorm van gedrag waarbij het individu zich niet tegen de samenleving verzet en zoveel mogelijk probeert aan zijn normen te voldoen. Aan de ene kant is zo'n kwaliteit nuttig voor socialisatie, maar aan de andere kant kan het persoonlijkheidsdegradatie veroorzaken.
Wie zijn conformisten?
Conformisten zijn mensen die welkom zijn in elke gemeenschap, omdat ze gedwee alle regels en normen accepteren en gemakkelijk hun eigen principes en waarden opgeven ten gunste van de samenleving. Een bepaald niveau van conformisme is inherent aan de meeste mensen, omdat het zonder deze kwaliteit onmogelijk is om effectief te bestaan in de menselijke samenleving. Bovendien is conformisme een redelijk effectieve verdedigingsreactie, waardoor een persoon niet te veel aandacht trekt.
Een levendig voorbeeld van conformisme wordt gegeven door Hans Christian Andersen in het sprookje "The New Dress of the King", waar de enige non-conformist een klein kind was.
Zoals bij de meeste verschijnselen, heeft conformistisch gedrag echter ook negatieve aspecten. Allereerst is dit een vrijwillige weigering om een mening te hebben. Als een persoon zo geïnteresseerd is in een bepaalde sociale groep dat hij altijd bereid is zijn standpunt op te offeren, betekent dit een aanzienlijke achteruitgang van de persoon. Uiteindelijk worden zulke mensen niet meer in staat om onafhankelijk te denken en feiten, verschijnselen of gebeurtenissen te evalueren. Paradoxaal genoeg lijdt de samenleving aan conformisten, aangezien gebrek aan initiatief, inertie en passiviteit van haar leden tot stagnatie leiden.
Veel psychologen, zoals Erich Fromm, waren van mening dat conformisme de prijs is die mensen bereid zijn te betalen om eenzaamheid kwijt te raken, hoewel het hun 'ik' vernietigt.